สาระจากเมืองมังกร ตอนที่ 5 ยุคชุนชิว - เม่งจื๊อ

โดย อาจารย์แอน 

     หลายคนคงสงสัยว่า ท่านโจวกงกับเจียงไท่กง วางระบบในการปกครองการบริหารบ้านเมืองอย่างไรจึงได้อยู่ยาวนานมาถึง 800 ปี

จริงๆ แล้วท่านเจียงไท่กง เป็นต้นแบบของการวางหลักวิชาในการสร้างเมืองที่เราเรียกกันว่า ฮวงจุ้ย นอกจากนี้แล้ว ยังกำหนดฤดูกาลเพาะปลูก แบ่งเดือน  แบ่งปี ทำปฏิทินของการเพาะปลูกก่อน เริ่มต้นด้วยฤดูใบไม้ผลิ ทำปฏิทินให้รู้ว่าฤดูใบไม้ผลิเป็นช่วงของการเพาะปลูก เป็นช่วงของการปลูกต้นไม้และการเกษตร ช่วงฤดูร้อน คือ ช่วงที่ได้รับผลผลิตอันนั้น ไม่ว่าจะเป็นการทอผ้า หม่อนไหมต่างๆ แต่ยังไม่ถึงช่วงที่จะเก็บเกี่ยวทั้งหมด พอปลายฤดูร้อนเข้าสู่ฤดูหนาวหรือฤดูใบไม้ร่วง ก็จะเป็นช่วงเก็บเกี่ยว และหลังจากเก็บเกี่ยวจะเข้าสู่ฤดูหนาว ก็จะเป็นช่วงระยะทำสงคราม

ฤดูที่เริ่มต้นเพาะปลูกเรียกว่า ชุน ส่วนฤดูใบไม้ร่วงจะเข้าสู่ฤดูหนาวจะเรียกว่า ชิว ดังนั้น จึงเป็นวงจรที่ว่า เพาะปลูก เก็บเกี่ยว กักตุน เก็บเสบียง เตรียมทำสงคราม เป็นวงจรที่หมุนเวียนอย่างนี้ ตลอดระยะเวลาอันยาวนานประมาณ 300ร้อยปี จึงเรียกยุคนั้นว่า ชุนชิว ซึ่งเริ่มต้นประมาณ พ.ศ.67

แต่ก่อนหน้านั้นเป็นการวางระบบ ที่บอกว่าทำไมถึงเจริญ เพราะว่าเป็นการวางระบบของการเพาะปลูก ของการสร้างเมือง และความเป็นระบบระเบียบในเมือง

ส่วนโจวกงนั้นวางระบบในการปกครอง ที่ส่งโอรสบ้าง เชื้อพระวงศ์บ้าง ออกไปครองยังต่างเมือง เป็นการแบ่งกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น เป็นต้น

ต่อมาถึงสมัยยุคชุนชิว ประมาณ พ.ศ.67เป็นยุคปราชญ์ 100สำนัก เป็นยุคของการแย่งชิงอำนาจระหว่างผู้ครองรัฐต่างๆ และในเวลาเดียวกัน เป็นช่วงระยะเวลาที่ราชวงศ์โจวเสื่อมอำนาจลง อาจจะเป็นได้เพราะเป็นเรื่องธรรมดาๆ ที่ผู้นำรัฐอื่นๆก็นำหลักของเจียงไท่กง รวมถึงโจวกง มาบริหารบ้านเมืองของตัวเองจนเกิดความเจริญ ซึ่งแน่นอนผู้นำ ก็คือ รัฐฉี ยุคปราญช์ 100สำนักนี้ มีสำนักต่างๆ ที่เรารู้จักกันดี ไม่ว่าจะเป็นขงจื้อ จวงจื่อ เล่าจื๊อ เม่งจื๊อ หรือแม้กระทั่งซุนวู ต้นตำหรับพิชัยสงครามแห่งการรบ

บุคคลที่จะเอ่ยถึงก่อนก็คือ ท่านเม่งจื๊อ (孟子) เพราะว่าประวัติของท่านบอกให้เราทราบว่า การย้ายบ้านมีผลตั้งแต่เด็กๆ เด็กอยู่ใกล้กับสิ่งแวดล้อมชนิดใด อย่างไรก็ตาม ก็จะเป็นแบบนั้น มารดาของท่านเม่งจื๊อต้องการให้บุตรเป็นปราชญ์ เป็นบัณฑิต เป็นนักเรียน พูดง่ายๆ อย่างสมัยใหม่ก็คือต้องการให้เรียนเก่งนั่นเอง

ท่านย้ายบ้านถึง 3 ครั้งเป็นที่เลื่องลือ ใครที่ศึกษาประวัติศาสตร์จีน หรือปรัชญาของชาวจีน จะรู้เรื่องราวของการย้ายบ้าน 3ครั้งของท่านเม่งจื๊อเป็นอย่างดีว่า

ครั้งที่ 1 ไปอยู่กับพ่อค้า ลูกก็นับเงินอย่างเดียว สนใจค้าขายอย่างเดียว

ครั้งที่ 2 ไปอยู่ในหมู่บ้านมีการแห่ศพรับเงิน ลูกก็เล่นแต่แบบนี้

พอย้ายครั้งที่ 3 เป็นหมู่บ้านที่มีแต่นักเรียน มีบัณฑิต ก็ขยันตั้งแต่นั้นมา เพียงแต่เม่งจื้อตอนเด็กๆ ก็ซนเอาเรื่องอยู่ พอซนไม่เรียน หนีเรียนฃึ่งเป็นเรื่องธรรมดาของเด็กทั่วไป แม่ซึ่งเป็นผู้ทอผ้าไปขายในตลาด เพื่อส่งให้ลูกเรียน ก็ตัดผ้าที่ทอนั้นทิ้งทันที บอกว่าไม่มีประโยชน์แล้วที่จะทอผ้า ในเมื่อลูกไม่เรียนหนังสือ มีชีวิตอยู่ทุกวันนี้เพื่อให้ลูกร่ำเรียน นับแต่นั้นมา เม่งจื๊อก็ขยันเรียน ตั้งใจเรียน และในที่สุดก็เป็นนักปราชญ์ที่เลื่องชื่อในประวัติศาสตร์จีนคนหนึ่ง

เชิญรายการ สาระจากเมืองมังกร ได้ตามลิ้งค์ข้างล่าง

http://www.youtube.com/watch?v=UWyPSYSENas