โดย...ษณอนงค์ คำแสนหวี(อาจารย์แอน)

ต้นไม้มีความสำคัญต่อทำเลฮวงจุ้ยมาก เพราะการตรวจดูทำเลต่างๆ ที่เป็นสิ่งปลูกสร้างหรือที่ดิน ต้องพิจารณาปัจจัยทุกอย่างที่มีความสมดุลและความกลมกลืนของที่ดินและตัวอาคาร รวมทั้งชะตาของบุคคลผนวกกัน ซึ่งปัจจัยภายนอก ได้แก่ เสาไฟฟ้า แท็งค์น้ำ เหลี่ยมมุมอันแหลมคมของอาคารเพื่อนบ้าน ร่องน้ำ หรือธารน้ำใกล้ๆ สิ่งเหล่านี้ล้วนมีผลกระทบต่อฮวงจุ้ย ต่อบ้าน สำนักงานของเราทั้งสิ้น และปัจจัยภายนอกที่อยู่ใกล้ที่สุดก็คือ ต้นไม้ในสวนของเรา

 ต้นไม้และไม้ดอก ถือว่าเป็นสิ่งมีชีวิตแต่ไม่มีจิต ในศาสนาของพระพุทธองค์ก็ได้มีวินัย ห้ามพรากภูตคาม หรือพืชสีเขียว ภูตคามก็หมายถึงสิ่งมีชีวิตถึงแม้จะไม่มีจิตวิญญาณก็ตาม

มีเรื่องเล่าว่า หลังสมัยพุทธกาล มีพระภิกษุสงฆ์ที่ไปจำพรรษาแยกไปอยู่เกาะโดดเดี่ยว ลงไปว่ายน้ำและไปเกาะที่เรือ ไปโดนตะไคร่และดึงออก ไม่สามารถปลงอาบัติกับใครได้ เมื่อมรณภาพไปแล้วก็เกิดไปเป็นนาค (เดรัจฉาน) แสดงว่าไม่ใช่ว่าต้นไม้จะไม่สำคัญ(ต้นไม้มีชีวิต) ถ้าจะพูดว่าต้นไม้มีจิตสำนึกก็ว่าได้

ต้นไม้สามารถให้ความรู้สึกกับเราได้ และได้มีการทดสอบในห้องทดลอง โดยใช้อุปกรณ์ตรวจวัดที่มีความไวติดกับต้นไม้ ซึ่งในการทดลองที่มีชื่อเสียงครั้งหนึ่ง ได้มีการวางกระถางต้นไม้หลายกระถางในห้องว่างๆ และได้นำอุปกรณ์วัดการเปลี่ยนแปลงของระดับพลังงานที่มีความไวมากมาติดกับต้นไม้ จากนั้นผู้ทดลองคนหนึ่งได้เดินเข้ามาในห้องว่างๆ และได้ตัดฟันต้นไม้ต้นหนึ่งเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย ปรากฏว่าต้นไม้ต้นอื่นๆ แสดงอาการช้อคอย่างรุ่นแรงให้เครื่องวัดอ่านค่าได้

วันต่อมา มีคนอื่นๆเดินเข้าไปในห้อง บรรดาต้นไม้ก็ไม่ได้แสดงปฏิกิริยาใดๆ (เครื่องวัดก็ไม่ได้แสดงค่าใดๆ) เมื่อคนที่ฟันต้นไม้เดินเข้ามาในห้อง ต้นไม้ก็แสดงอาการให้เครื่องวัดอ่านค่าได้ ซึ่งแปลได้ว่า ต้นไม้เกิดความกลัวอย่างสยดสยองว่ามีฆาตกรเดินเข้ามาแล้ว แสดงว่าแม้ต้นไม้มีจิตใต้สำนึกระดับต่ำแต่ก็สามารถวัดค่าออกมาได้

และมีเรื่องเล่าว่า ชาวญี่ปุ่นปลูกดอกไม้ไว้สองแปลง แปลงหนึ่งเปิดเพลงให้ฟังและคุยกับดอกไม้ในแปลงนั้นๆ ตลอด  อีกแปลงหนึ่งไม่เอาใจใส่เลยให้ปุ๋ยเพียงอย่างเดียว ไม่ได้พูด ไม่ได้คุย ไม่ได้เปิดเพลงให้ฟัง ปรากฏว่าแปลงดอกไม้ที่ได้รับการเอาใจใส่นั้น บานสะพรั่งสวยงาม ในขณะเดียวกัน อีกแปลงหนึ่งนั้นแคระแกร็น

บอกกันว่า ต้นโป๊ยเซียน มีความไวต่อรังสีของมนุษย์ค่อนข้างมาก เพราะฉะนั้น ผู้เป็นเจ้าของควรจะดูแลต้นโป๊ยเซียนเอง

เป็นอันว่าทุกสิ่งที่มีชีวิตบนดาวเคราะห์ดวงนี้ ล้วนมีปฏิกิริยาต่อกันในระดับจิตสำนึก  ถึงแม้ว่าเราจะถือว่าต้นไม้ไร้ชีวิตแต่ก็ยังมีการแสดงออกถึงพลังงานแฝงเร้นให้เครื่องวัดอ่านค่าได้  เพราะฉะนั้นเราสามารถที่จะสรุปได้ว่า ต้นไม้ก็เหมือนกับสิ่งอื่นๆ  ที่มีพลังงานและความตระหนักรู้ (ตัวรู้) มีข้อเท็จจริงที่รู้กันดีอยู่ประการหนึ่งว่า เมื่อคุณเล็มกิ่งก้านใหญ่ของต้นไม้จะมียางออกมาและมีอาการเหมือนพักฟื้นตนเอง

บางแห่งถ้าตัดมากๆ ถึงกับใบร่วงเหมือนกับว่าไม่สบาย การเล็มใบไม้ที่แก่มากเกินไปจนกระทั่งโกร๋น ดูเหมือนมันจะตายไปช่วงหนึ่ง เราต้องสังเกตในการตัดต้นไม้ที่มากเกินไป ต้นไม้จะมีอาการเหมือนกับกำลังจะตาย เพราะฉะนั้น การเล็มกิ่งก้านต้นไม้อย่างระมัดระวังเป็นสิ่งที่ต้องสังวรณ์ไว้ตลอดเวลา เมื่อเราจะตัดกิ่งไม้เล็กๆ น้อยๆ เราจะต้องตัดเหมือนกับเป็นการตัดตบแต่ง เป็นการตัดด้วยใจอ่อนโยน ต้นไม้จะไม่ตาย

 บางบ้านที่ข้าพเจ้าไปเยี่ยม มีต้นไม้ตาย เจ้าของบ้านบอกว่าต้นไม้ไม่ได้ตาย แต่ว่าย้ายต้นไม้และมีการเล็มกิ่งก้าน คงจะทำอย่างรุนแรง ต้นไม้จึงมีอาการเหมือนตาย ในขณะที่ต้นไม้อื่นๆไม่ตาย

บางคนตัดต้นไม้ จะค่อยๆ ตัด ค่อยๆเล็ม ต้นไม้เหล่านั้นก็ยิ่งตัดก็ยิ่งงอกงาม ในขณะที่คนที่ตัดต้นไม้อย่างรุนแรง ทำให้ต้นไม้ดูเหมือนจะตาย ซึ่งการตายของต้นไม้เหล่านี้เป็นเสมือนกับว่านำหยินเข้ามาในสถานที่เหล่านั้น

หรือในสถานที่ทำงานบางแห่ง มีการเช็ดใบไม้ และใบไม้บางชนิดเช็ดด้วยโค้ก เพราะในโค้กจะมีคาร์บอนไดออกไซด์ เช่น ต้นหนวดปลาหมึก ใบก็จะเป็นมันสวยงาม  ส่วนอีกสถานที่หนึ่งเช็ดต้นไม้แบบส่งๆไป ซึ่งจะทำให้ปลายใบเฉา เหมือนกับว่าต้นไม้ไม่อยากอยู่ด้วยแล้ว จะทำให้สภาพแวดล้อมในที่นั้นเสียไป เช่น เมื่อเราเดินเข้าไปในออฟฟิศแห่งหนึ่ง มีต้นไม้แห้งเหี่ยว มีฝุ่นเกาะ ส่วนที่อีกแห่งหนึ่งมีต้นไม้เขียวชะอุ่มและดูสวยงาม สองที่นี้ก็จะให้ความรู้สึกต่างกัน เหมือนกับในออฟฟิศแห่งนั้นตาย (ตายตามต้นไม้ไปด้วย) ได้รับบรรยากาศได้รับกระแสอันนั้น

การตัดต้นไม้ใหญ่ หรือการโค่นทิ้ง ต้องมีการบอกกล่าว ไม่ใช่เป็นไสยศาสตร์แต่เป็นจารีตเป็นประเพณีที่มากับศาสนา เพราะว่าในไตรภูมิพระร่วงได้เคยพูดไว้ว่า เทวดาจำพวกรุกขเทวดาจะมีวิมานอาศัยอยู่กับต้นไม้ใหญ่ที่มีแกน

ในนิทานชาดกสมัยโบราณได้เคยกล่าวว่ามีพระภิกษุไปจำพรรษาอยู่ใต้ต้นไม้ และพากันสวดมนต์ ท่องมนต์ เทวดาก็พากันลงจากต้นไม้เพราะว่าพระไปนั่งใต้ต้นไม้ เทวดาอยู่เหนือพระไม่ได้ ก็ต้องลงมา ก็นึกว่าจะมาอยู่ประเดี๋ยวเดียว เมื่อมาอยู่นานๆเข้าก็กลับไปวิมานไม่ได้ ก็มาหลอกหลอน  พระภิกษุทั้งหลายก็นำความไปกราบทูลให้พระพุทธเจ้าฟัง

 พระพุทธเจ้าจึงนำคาถาเมตตันตระกรณียสูตร (เป็นหนึ่งในบทสวดพระปริตร) สวดเป็นการอวยพรและความเป็นมิตรกับเทวดา จึงเป็นข้อที่แสดงว่าต้นไม้ใหญ่มีเทวดาอยู่จริง  

และในนิทานชาดกยังมีเรื่องเล่า มีพระภิกษุมาตัดต้นไม้ และเทวดาได้ขอร้องบอกว่าย้ายไม่ทัน มีลูกหลานมีโอปปาติกะอยู่ แต่ว่าพระภิกษุก็ไม่ฟังตัดต้นไม้ เทวดาก็กลั่นแกล้ง ให้เจ็บป่วยและหลอกหลอนต่างๆนานา ร้อนถึงพระพุทธองค์ที่จะต้องสวดและอัญเชิญเทวดาไปอยู่ ณ ต้นอื่น  ดังนั้นแสดงว่าต้นไม้ใหญ่ที่มีแกนมีรุกขเทวดาอยู่

ในที่หลายๆ แห่งที่มีการปรับพื้นที่ เช่นหมู่บ้านแห่งหนึ่งในอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ต้องมีการตัดต้นไม้ใหญ่ เนื่องจากว่าต้องปรับพื้นที่เพื่อสร้างบ้าน ข้าพเจ้าก็เลยแนะนำว่าให้จุดธูปบอกกล่าว อย่างไรก็ตามมนุษย์เรายังไม่มีญาณวิเศษใดๆ วิธีเดียวก็คือใช้ความอ่อนน้อมถ่อมตน ความมีน้ำใสใจจริง จุดธูปบอกกล่าวเทวดาทั้งหลาย อัญเชิญไปอยู่ที่อื่น และรอผลสัก ๗ วัน เผื่อว่าใน ๗ วันนี้จะมีอะไรบอกเหตุ ถ้าไม่มีเหตุก็ตัดได้เลยและจะต้องตัดแบบถอนรากถอนโคน อย่าให้มีตอและอย่าตัดแบบใจร้าย คือ แหลกไม่มีชิ้นดี

ถ้าใครตัดต้นโพธิ์ด้วยใจที่ลบหลู่ในศาสนาหรือจิตใจลบหลู่ดูถูก ก็เป็นเหตุให้ถึงนรกหมกไหม้ แต่ถ้าหากว่าตัดเพราะไปทำลายถาวรวัตถุ อย่างนี้ไม่เป็นไร เพราะปราศจากจิตที่ลบหลู่ดูถูก หรือคิดทำลายศาสนานั้น ไม่เป็นไร ดังนั้น เวลาเราจะตัดต้นไม้อะไร ต้องปราศจากจิตตัวนี้ การจุดธูปบอกกล่าวเป็นการย้ำอีกทีหนึ่งว่า เราไม่ได้มีเจตนาลบหลู่ดูถูกใคร

โรงไม้แห่งหนึ่งในอยุธยา เจ้าของเล่าให้ฟังว่า ไม้เหล่านี้เป็นไม้ที่ถูกต้องและขออนุญาตตัดแล้ว คนที่ตัดต้นไม้ไม่ได้ทำพิธี คนที่ตัดต้นไม้นั้นเกิดอุบัติเหตุ รถที่จะตัดต้นไม้นั้นเบรกแตกพุ่งชนต้นไม้ แล้วต้นไม้ล้มทำให้คนที่มาตัดต้นไม้นั้นคอหักตาย ซึ่งมีเหตุการณ์ทำนองนี้เกิดขึ้นบ่อยๆ ก็เลยมาถามข้าพเจ้าว่า ควรทำอย่างไร ข้าพเจ้าได้เล่าให้ฟังว่า ในไตรภูมิพระร่วงได้เขียนไว้ว่าอย่างไร และนิทานชาดกก็มี ดังนั้น ข้าพเจ้าจึงแนะนำว่า ควรจะตัดต้นไม้ด้วยจิตเจตนาที่ก่อให้เกิดประโยชน์ไม่ใช่เจตนาที่จะทำร้ายหรือทำลาย

 การแปลความหมายของต้นไม้แบบโบราณ ต้นไม้อ่อนไหวต่อสภาพแวดล้อม และต่อพลังงานของผู้คนที่อยู่รอบๆ ความอ่อนไหวนี้ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของต้นไม้ หากว่าเราศึกษาต้นไม้ในสวน เราจะเห็นความละเอียดอ่อน ต้นไม้เหล่านั้นจะรับธาตุก่อนตัวเรา หมายความว่าต้นไม้ที่ตายหมด จะมีผลต่อโชคลาภความเจริญของตัวเรา เพราะฉะนั้น การดูแลต้นไม้เป็นเรื่องสำคัญ

มีหลายๆบ้านปลูกต้นไม้ไว้เต็ม แต่ออกไปทำงานตั้งแต่เช้า พอกลับจากทำงานก็ค่ำแล้ว เสาร์อาทิตย์ก็ออกไปซื้อของ ไม่มีเวลาดูต้นไม้ น้ำก็มีตะใคร่ ต้นไม้ก็ตาย ใบไม้ร่วง เราไม่ได้สังเกตสิ่งเหล่านี้ ซึ่งมีผลทำให้ชี่ของความแห้งแล้ง ความเบื่อหน่าย ความสงบนิ่ง ความเป็นหยิน และความหงุดหงิด เข้ามาอยู่ในตัวบ้านของเรา เพราะต้นไม้อยู่ใกล้บ้านเรามากที่สุด

ยิ่งปลูกใกล้ห้องนอน กระแสก็จะเข้าไปในห้องนอน เพราะฉะนั้น การทะเลาะกันก็จะเกิดขึ้นบ่อย การหยุดนิ่งของการทำงาน การคิดอะไรไม่ออก และสติปัญญา ล้วนมีผลกระทบ เพราะว่าถ้าเราไม่เอาใจใส่ ต้นไม้เหล่านั้นก็จะตาย เนื่องจากว่าต้นไม้มีความอ่อนไหว และจะกระจายสิ่งเหล่านี้ออกไปภายในตัวบ้านเรา เหมือนกับการที่เรามีสวนเล็กๆ และเมื่อมองออกไป เห็นดอกไม้ เห็นความเขียว ก็จะรู้สึกสดชื่น แต่ถ้ามองออกไปแล้ว เห็นต้นไม้เหี่ยวแห้ง มีแต่ใบไม้ร่วง ก็จะทำให้เรารู้สึกไม่ดีไปด้วย

บางคนถามว่า ต้นไม้ประดิษฐ์มีผลเท่ากับไม้จริงหรือไม่ มีค่าเท่ากัน แต่ไม้ประดิษฐ์ดีตรงที่ไม่ตาย และให้ความสดชื่น ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความรู้สึกของเรา สมมติว่าเป็นคนไม่ชอบไม้ประดิษฐ์ ไม้ประดิษฐ์นั้นก็จะไม่มีผลกับเรา ดังนั้น ต้นไม้ประดิษฐ์จะมีผลกับตัวเราหรือไม่นั้น ก็จะขึ้นอยู่กับความรู้สึกของแต่ละคน

การจัดตั้งต้นไม้ตามทิศต่างๆ  แต่ละทิศจะมีธาตุประจำอยู่ ยกตัวอย่างเช่น ทิศเหนือ(ธาตุน้ำ) ไว้ต้นไม้ได้ เพราะธาตุน้ำเสริมธาตุไม้ ทิศ่ตะวันออกก็ไว้ได้เพราะเป็นธาตุไม้ ทิศใต้ก็ยังพอไว้ได้เพราะธาตุไม้ไปเสริมธาตุไฟ

แต่ถ้าหากไปไว้ทิศตะวันตกเป็นทิศธาตุทอง เป็นทิศใบไม้ร่วง ถ้าเอาต้นไม้ไปอยู่ ต้นไม้จะไม่ค่อยงดงาม ต้องเลือกต้นไม้ที่ทนแดดเพราะแดดตะวันตกเป็นแดดที่จัด

แต่ถ้าเรียนฮวงจุ้ยให้ลึกซึ้งลงไปอีก สามารถอ่านธาตุของต้นไม้จากลักษณะของใบ เช่น ใบแหลมก็จะเป็นธาตุไฟ หรือในหนึ่งก้านจะมีหยักๆ สักประมาณ ๓-๔ หยักเป็นไม้ธาตุน้ำ ถ้าหากเป็นทรงยาวๆก็จะเป็นธาตุไม้ หรือไม้ที่มีใบหนา เช่น หนวดปลาหมึก ก็จะเป็นธาตุดิน

ต้นไม้สามารถที่จะบอกเหตุบุคคลในบ้านได้เช่นกัน

ยกตัวอย่างมีต้นไม้ที่มีรูปทรงเป็นตัววาย ทางด้านล่างมีลำต้นขึ้นมา พอถึงระดับหนึ่ง ก็จะมีก้านแยกไปทางซ้ายกิ่งหนึ่งและทางขวาอีกกิ่งหนึ่งซึ่งจะหมายถึงการทะเลาะเบาะแว้งกัน คือการแตกแยกของกิ่งไม้ที่แยกไปคนละทางกัน คือต่างคนต่างไปทางของตนเอง เราสามารถใช้วิธีการตบแต่งต้นไม้ ไม่ใช่ตัด เช่น แขวนกล้วยไม้ให้ดูระโยงระยาง ก็สามารถที่จะแก้ไขได้

ถ้าหากว่าเป็นรูปตัววี คือ ลักษณะของต้นไม้ที่แยกออกจากกันใกล้พื้นดิน แยกเป็นสองทางจะหมายถึงความเข้าใจผิด และคดีความ

เราจะดูเฉพาะต้นไม้ที่อยู่ในบ้านของเรา จะไม่เกี่ยวกับต้นไม้ที่อยู่บนถนนสาธารณะ

สำหรับต้นไม้ที่ป่วย คือ ต้นไม้ที่มีใบไม้ร่วงอยู่เป็นประจำ ร่วงแล้วร่วงอีก พอมีใบเขียวไม่เท่าไรก็ใบร่วงอีกแล้ว ก็เหมือนกับคนผมร่วง ก็คือคนป่วย ต้นไม้ที่มีใบร่วงอยู่เป็นประจำหมายถึงต้นไม้ป่วย ก็จะกระจายความเจ็บป่วยสู่ตัวเราด้วย รวมทั้งไม้เนื้อแข็งที่ตรงต้นมีปุ่มโปนออก และมียางไหลออกมา อย่างนี้เรียกว่า ไม้ป่วย หมายถึงคนในบ้านจะเจ็บไข้ได้ป่วย

 ต้นไม้ตายหมายถึงการสูญเสียเงินทองหรือว่ามีการใส่ร้ายป้ายสี หรือสมาชิกเพศหญิงในบ้านจะป่วย (การที่มีต้นไม้ตายมุมใดมุมหนึ่ง) ซึ่งในรายละเอียดก็คือ จะไปตรงกับอวัยวะใดในร่างกาย

ต้นไม้ที่มีเถาวัลย์พันรอบเราจะเห็นในบางที่อย่างเช่นที่ เขาใหญ่จะมีต้นไม้ที่มีเถาวัลย์พันเต็มไปหมด หมายถึงความยุ่งยากในทางธุรกิจ ภาระที่เราต้องแบก วิธีการแก้ไขก็คือ ทำต้นไม้ให้ดูดี อย่าให้แสดงผลตรงนั้น เพราะกระแสของเราจะเข้าไปอยู่ตรงนั้นทำให้เกิดอาการเหมือนมีเถาวัลย์พันเลื้อยอยู่เต็มไปหมด

ต้นไม้ที่เอนห่างออกจากบ้าน ที่จริงลำต้นจะต้องยืนตั้งตรง แต่ว่าลำต้นกลับเอนออกจากบ้าน จะหมายถึงลูกหลานในครอบครัวจะโชคไม่ค่อยดี ธาตุดินเสีย นั่นก็คือลูกหลานจะออกไปอยู่ทื่อื่นและพลังงานในบ้านนั้นเป็นพลังงานที่เสียแล้ว สามารถแก้ไขโดยการเสริมธาตุดินก็จะดีขึ้น

สำหรับดอกชมพูพันธุ์ทิพย์ที่มีกิ่งเหมือนกับชะโงกเข้ามาบนหลังคาบ้าน ถ้าร่วงหล่นบนหลังคาบ้าน อย่างนี้ไม่ดีเพราะเหมือนกับดอกไม้ที่โรยอยู่บนหลุมฝังศพ ดังนั้น ต้นไม้ที่ออกดอก ไม่ควรยื่นกิ่งก้านเข้าไปที่ตัวบ้าน เราควรจะริดกิ่งก้านออก โดยการตัดอย่างอ่อนโยนด้วย

ส่วนในวัดของลัทธิเต๋าของจีนจะมีกิ่งหลิว ต้นหลิวจะถือว่าจะปกป้องบ้านและอาคารจากอิทธิพลในทางร้าย ความยากจน และสิ่งไม่ดีทั้งปวง เพราะฉะนั้น จึงนิยมปลูกต้นหลิวกัน แต่ไม่ควรปลูกใกล้บ้านจนเกินไป เพราะว่า ถ้าไม่มีสิ่งร้ายๆมา พลังร้ายจะเข้าบ้าน เนื่องจากกิ่งหลิวจะเป็นเหมือนกับตัวที่แผ่พลังร้ายเพื่อปกป้องกันพลังร้ายอีกทีหนึ่ง(ลบ-ลบเป็นบวก)  ดังนั้น จึงควรปลูกไกลบ้าน (ประมาณ ๓-๔เมตรไม่ควรให้ติดกับตัวบ้าน) รวมถึงต้นเฟื่องฟ้าด้วย

ต้นไทรเป็นไม้หยิน ไม่ควรไว้ที่บริษัทหรือที่ทำการที่มีการเคลื่อนไหวตลอดเวลา ต้นไม้ที่ดีที่สุดที่ไว้ภายในบ้าน ก็คือ ต้นไม้ที่มีใบกลม หรือใบที่มีรูปไข่ เพราะถือว่าเป็นไม้ที่แข็งแรงและสมบูรณ์ที่สุด เหี่ยวแห้งร่วงโรยยากที่สุด และไม่ให้ตั้งกระถางต้นไม้ที่หนามหรือใบแหลมไว้ในบ้าน นอกจากนี้ ต้นไม้ที่รากงอกออกมา(อย่างต้นไทร)ไว้ในบ้าน รากงอกออกมาเห็นชัดเจน ควรให้อยู่ห่างบ้านให้มากที่สุด